Wierzchosławice. Wieś, w której urodził się Wincenty Witos
Wierzchosławice są położone w województwie małopolskim, w powiecie tarnowskim. Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1326 roku. Nazwa zaś wywodzi się od Wierzchosława, właściciela osady z rodu Sulimów, który od 1327 roku sprawował funkcję archidiakona radomskiego. W XV wieku wieś stała się własnością rodu Tarnowskich herbu Leliwa, a w XVIII wieku trafiła w ręce książąt Sanguszków. W okresie I Rzeczypospolitej znajdowała się w województwie sandomierskim, w powiecie pilzneńskim. Natomiast w 1772 roku, po I rozbiorze Polski, stała się częścią cyrkułu tarnowskiego w Królestwie Galicji i Lodomerii, części Cesarstwa Austrii.
Przełomowym momentem w historii Wierzchosławic był rok 1909. Wówczas wójtem wsi został urodzony na tamtejszych ziemiach Wincenty Witos. Za sprawą działacza Stronnictwa Ludowego, późniejszego Polskiego Stronnictwa Ludowego, w miejscowości powstały: kółko rolnicze, gminna kasa oszczędności, Ochotnicza Straż Pożarna, mleczarnia i młyn. Zaangażowanie polityczne i społeczne Witosa sprawiło, że Wierzchosławice w czasie II Rzeczypospolitej stały się stolicę ruchu ludowego. Mieszkańcy uczestniczyli w działaniach mających na celu przeprowadzenie reformy rolnej. We wsi organizowano wiece i strajki chłopskie. W 1924 roku wybudowano tam dom ludowy, a rok później zorganizowano uroczyste dożynki, na których gościem honorowym był Władysław Reymont, autor „Ziemi obiecanej” i „Chłopów”. Podczas wydarzenia uczczono przyznanie pisarzowi literackiej nagrody Nobla.
Po wybuchu II wojny światowej Wierzchosławice znalazły się w granicach Generalnego Gubernatorstwa, w dystrykcie krakowskim. Wieli mieszkańców walczyło w szeregach Armii Krajowej i Batalionów Chłopskich. Wieś została wyzwolona spod okupacji hitlerowskiej 18 stycznia 1945. Kilka miesięcy później, 31 października 1945 roku, zmarł Wincenty Witos. Jego pogrzeb zmienił się w wielką manifestację patriotyczną. Od tamtego czasu w rocznicę jego śmierci odbywają się Zaduszki Witosowe.
Wierzchosławice. Miejsce pamięci o Wincentym Witosie
Wierzchosławice po reformie administracyjnej w 1975 roku stały się częścią województwa tarnowskiego. Od 1999 roku znajdują się w graniach Małopolski. Wieś jest polskim centrum pamięci o Wincentym Witosie. Sześć obiektów położonych w Wierzchosławicach wpisano do rejestru zabytków województwa małopolskiego, a część znajduje się w Muzeum Wincentego Witosa. Są to: Kościół Matki Bożej Pocieszenia, Dom Ludowy im. Wincentego Witosa, Stary dom Witosów, Zagroda Wincentego Witosa, Cmentarz wojenny nr. 15 oraz kaplica grobowa rodziny Witosów.
Wierzchosławice to jedna z najpiękniejszych wsi w Małopolsce. Były stolicą ruchu ludowego [GALERIA]
Jesteś świadkiem zdarzenia w waszej okolicy? A może chcesz poinformować o trudnej sytuacji w Twoim mieście? Czekamy na zdjęcia, filmy i gorące newsy! Piszcie do nas na: [email protected]
