Wielka Sobota
To tradycyjnie dzień święcenia pokarmów. Według tradycji dawniej święcono wszystko, co pochodziło z pól, lasów i ogrodów, żeby tego pożywienia ludziom nie brakowało. Wynoszono ziemniaki, buraki, zboże, mąkę, jajka, stosy wędlin i gromadzono to wszystko w jednej izbie domu. Następnie ksiądz przychodził do gospodarstwa i święcił te duże ilości produktów. Z biegiem lat forma jeszcze się zmieniała. Później pokarmy w wielkich koszach wynoszono pod przydrożne krzyże i kapliczki. A jeżeli we wsi był dwór, to dziedzic często organizował długi stół, na którym układało się kosze do poświęcenia. Dziś przystrojone koszyczki zanosimy do kościołów, ale wkładamy do nich tylko symboliczne ilości produktów.
Polecany artykuł:
Co musi się znaleźć w koszyczku?
Każda rzecz i potrawa w koszyczku ze święconką ma swoją wymowę. Cukrowy albo chlebowy baranek to symbol zmartwychwstania. Jajka są symbolem nowego życia niemal we wszystkich kulturach świata. Właśnie jajkiem, tak jak opłatkiem, dzielimy się z bliskimi składając sobie życzenia. Chrzan, który pojawia się i w koszyczku i na wielkanocnym stole, ma symbolizować cierpienie. Podobne znaczenie przypisywano octowi. Chleb symbolizuje pokarm dla duszy, sól ma nas chronić od zepsucia, natomiast wędlina zapewniać zdrowie i dostatek przez cały rok.
Kolorowe pisanki – jak powstają?
Nieodłącznym symbolem Wielkanocy są kolorowe pisanki. Tradycja malowania jajek sięga bardzo odległych czasów. Do najpopularniejszych pisanek należą kraszanki, czyli jajka jednobarwne. Można je wykonać przy użyciu gotowych barwników albo gotując jajka w łupinach cebuli, burakach, czy korze dębu. Jeżeli na tak przygotowanym jajku ostrym narzędziem narysujemy wzór, będziemy mieć pisanki drapane. W wielu domach do malowania wzorów używa się gorącego wosku. W ten sposób powstają pisanki batikowe. Są też pisanki owijane bibułą, oklejane słomkami czy malowane farbkami w kwiatowe wzory. Ta ostatnia metoda jest popularna w rejonie Zalipia na Powiślu Dąbrowskim.
Pierwszy dzień świąt po dziś dzień jest bardziej rodzinny. Spędza się go zwykle w gronie najbliższych, za suto zastawionym stołem. Według dawnych zwyczajów tego dnia nie należało gotować, a jedynie odgrzewać, bo potrawy miały być przygotowywane „bez dymu”.
Śmiganie i dyngowanie
Wielkanocną tradycją jest też poniedziałkowy Śmigus Dyngus. Jego nazwa wzięła się od śmigania gałązkami wierzbowymi i polewania wodą, co miało zapewnić zdrowie. Noc z niedzieli na poniedziałek nazywana jest psotną, bo według tradycji dopuszczano się wtedy licznych psikusów. Do najpopularniejszych należało zdejmowanie bram i furtek z zawiasów, czy malowanie wapnem okien w domach, w których były panny na wydaniu. Zdarzało się, że wioskowi młodzieńcy rozkręcali gospodarzowi drewniany wóz i składali go na powrót, ale na dachu stodoły.
Polecany artykuł:
Jesteś świadkiem ciekawego zdarzenia w waszej okolicy? A może chcesz poinformować o trudnej sytuacji w Twoim mieście? Czekamy na zdjęcia, filmy i gorące newsy! Piszcie do nas na: online@grupazpr.
