Czy ministerstwo pomoże? Petycja o zakup modernistycznego domu Książków

2025-08-07 13:00

Tego rodzaju domów nie ma ani w Polsce, ani w Europie. Nazywany perłą modernizmu dom państwa Książków w Tarnowie czeka na nowego właściciela. Właśnie utworzona została petycja do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego o wykupienie tego unikatowego dzieła.

Modernistyczna willa państwa Książków, którą można podziwiać przy ulicy Chopina 16 w Tarnowie, była budowana przez 10 lat, od roku 1967. Dom i jego wnętrze zostały zaprojektowane z dbałością o każdy detal, przez Wojciecha Pietrzyka, architekta znanego przede wszystkim z projektu kościoła Arka Pana w Nowej Hucie. Budowla jest nazywana „dziełem totalnym”, ponieważ zarówno na zewnątrz, jak i w środku, stanowi spójną całość. Każdy element został przemyślany i wykonany z najlepszej jakości materiałów. Po śmierci właściciela, tarnowskiego lekarza Stanisława Książka, rodzina wystawiła obiekt na sprzedaż. Tarnowskie środowisko kulturalne przekonuje jednak, że budowla powinna być dostępna dla zwiedzających i pełnić funkcje publiczne. Opracowana została więc petycja do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego o zakup tej perły modernizmu.

POSŁUCHAJ rozmowy z Ewą Łączyńską-Widz, dyrektorką Galerii Miejskiej BWA w Tarnowie

- Jest to dzieło oryginalne i nowatorskie na tle epoki, utrzymywane przez lata z szacunkiem do wizji architekta. Do dziś, poza oryginalnym układem, w willi zachowały się autorskie realizacje kafelków i mozaiki wybitnych ceramików Heleny i Romana Husarskich, obudowa kominka łączona z Bronisławem Chromym oraz wiele innych elementów wykonanych przez artystów i rzemieślników z regionu, m.in. Ryszarda Jachnę, a także większość oryginalnego umeblowania. Dom ten jest najbardziej kompletnym znanym w Polsce przykładem jednorodzinnej willi, powstałej mimo licznych ograniczeń narzucanych w czasie PRL-u. Przez dekadę realizowana była z troską o najmniejsze detale zaprojektowane skrupulatnie przez Pietrzyka. Budynki takie sporadycznie powstawały, lecz zazwyczaj uległy od tamtego czasu przebudowie lub zniszczeniu, a ich wyposażenie – rozproszeniu. Wobec braku analogicznych przykładów zachowanie i przyszłe udostępnienie willi doktora Książka jest naszym zdaniem koniecznością, obowiązkiem wobec przyszłych pokoleń – piszą autorzy petycji.

Dom Książków, Tarnów

Autorzy apelu do Ministerstwa Kultury podkreślają, że „architektura i wzornictwo modernizmu w Polsce i na świecie cieszą się coraz większym zainteresowaniem, a willa Książków – jako znakomite dzieło architektury i designu dostępne publicznie – może umieścić Tarnów na mapie podróży miłośniczek i miłośników tego okresu. Udowodniły to ostatnie miesiące, na przestrzeni których dom udostępniany był do zwiedzania z przewodnikiem. Dom przyciąga również Tarnowian, dla których fascynująca willa przez dekady stała się ważnym punktem odniesienia”.

Inicjatorzy petycji apelują do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego o wykupienie tego obiektu, zapewnienie mu ochrony i stworzenie warunków dla jego udostępnienia szerokiej publiczności. Zbierane są podpisy poparcia dla tego pomysłu. Inicjatywę wsparło już wiele osób związanych z kulturą, między innymi dr Michał Duda, dyrektor, Muzeum Architektury, Tomasz Fudala z Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, dr Bożena Kostuch z Muzeum Narodowego w Krakowie, a także Anda Rottenberg czy Anna i Wilhelm Sasnalowie. Petycję znajdziecie TUTAJ.

Jesteś świadkiem ciekawego zdarzenia w waszej okolicy? A może chcesz poinformować o trudnej sytuacji w Twoim mieście? Czekamy na zdjęcia, filmy i gorące newsy! Piszcie do nas na: [email protected]

Quiz z wiedzy szkolnej. Na początek - język polski!
Pytanie 1 z 15
W którym z podanych wyrazów występuje błąd ortograficzny?